Πού είναι το βιβλίο Ιστορίας; Οέο;

Οι εκλογές μάς τέλειωσαν, μα η Ιστορία αγνοείται. Μιλάμε για την Ιστορία της Στ΄ τάξης του Δημοτικού, αυτήν που πέρυσι πυροδότησε τις περισσότερες διαμαρτυρίες που έχουν ποτέ ακουστεί στη χώρα μας για σχολικό βιβλίο.

Έναν ολόκληρο χρόνο πέρυσι το Πανελλήνιο διαμαρτυρόταν για το βιβλίο αυτό, τόνοι μελάνης τυπογραφικής καταναλώθηκαν για χάρη του, άφθονος τηλεοπτικός χρόνος σπαταλήθηκε για τις σελίδες του, και όλοι πια γνωρίζουν τη συγγραφέα του: Την κ. Μαρία Ρεπούση. Αυτό που κανένας δε γνωρίζει είναι την τύχη του βιβλίου φέτος.

Τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς και με τις εκλογές προ των πυλών, πολλοί υπέθεσαν πως το βιβλίο δεν εμφανίστηκε μόνο και μόνο για να μην προκαλέσει αντιδράσεις και αφαιρέσει πόντους από το διαφαινόμενο οριακό ποσοστό για αυτοδυναμία του κυβερνόντος κόμματος. Τώρα οι εκλογές είναι παρελθόν, το κυβερνόν κόμμα έστω και με ισχνότατη αυτοδυναμία ξαναπήρε τα ηνία της εξουσίας, αλλά το βιβλίο Ιστορίας εξακολουθεί να είναι απόν από τις αίθουσες διδασκαλίας.

Πού είναι το περιβόητο βιβλίο; Οέο;

Ουδείς γνωρίζει την απάντηση και ήδη οι έχοντες έφεση στη διακωμώδηση εκείνων που δεν αντέχουμε το τραγικό τους βάρος να σηκώσουμε, έχουν αρχίσει τα σχετικά ανέκδοτα. Κι εκτός από το "Οέο" κυκλοφορεί και το άλλο: Το πήρε, λένε, μαζί της η Μαριέττα! Να το πάρει να το κάνει τι; Το βιβλίο που την έκαψε; Ουδείς εχέφρων άνθρωπος θα ήθελε να το ξαναδεί έστω και ζωγραφιστό σε τέτοιες περιπτώσεις. Και γενικά είναι πολλοί εκείνοι που δε θα ήθελαν να το ξαναδούν για πολλούς άλλους λόγους.

Όμως οι μαθητές και οι δάσκαλοι, όποια άποψη και αν έχουν για το εν λόγω βιβλίο, προβληματίζονται τα μέγιστα για την τύχη του διότι έστω και χωρίς το βιβλίο θα πρέπει να κάνουν το μάθημα της Ιστορίας. Τα μαθήματα βαδίζουν κιόλας στην τρίτη εβδομάδα. Και όχι μόνο δεν έχει αποσταλεί το βιβλίο αλλά ούτε οδηγίες από το Υπουργείο για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Σήμερα στις εφημερίδες και στα κανάλια εμφανίστηκαν μάλιστα και κάποιοι εκπαιδευτικοί που πρόβαλαν ανώνυμα τις λύσεις που έδωσαν ο καθένας ατομικά. Δασκάλα στο Παγκράτι, πήρε λέει το παλιό εγχειρίδιο, εκείνο που προϋπήρχε του βιβλίου της κ. Ρεπούση, και άρχισε να διδάσκει από κει. (Πηγή πληροφορίας Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

Εκπαιδευτικός είμαι κι εγώ. Και έχω φέτος την έκτη τάξη. Και συμμερίζομαι τον προβληματισμό της συναδέλφου μου για το τι θα κάνουμε την ώρα της Ιστορίας. Μα δε συμμερίζομαι καθόλου την επιλογή της. Η παιδεία δεν είναι ατομική υπόθεση του καθενός. Αλίμονο αν ο δάσκαλος την ώρα που μπαίνει στην τάξη εκμεταλλεύεται τη θέση του και αρχίζει να διδάσκει στους ανήλικους μαθητές του ό,τι θέλει και από όπου θέλει. Και τα λέω αυτά αν και σε πολλά σημεία διαφωνώ με την κυρίαρχη εκπαιδευτική πολιτική. Συμφωνώ όμως και προσυπογράφω τα καθήκοντα που το δημοκρατικό πολίτευμα επιβάλλει σε όλους τους πολίτες και σέβομαι τον όρκο που έδωσα μπαίνοντας στην υπηρεσία για υπακοή στο Σύνταγμα και στους Νόμους.

Αναρωτιέμαι λοιπόν ποιος έδωσε το δικαίωμα στη συνάδελφο να αποφασίσει μόνη της τι θα διδάξει στους μαθητές της; Γιατί ο ίδιος θα μπορούσε να δώσει το δικαίωμα ανάλογης αυθαιρεσίας και σε πολλούς άλλους και για πολλά άλλα ζητήματα. Κι αν τέτοια κατάσταση αρχίσει να δημιουργείται, να κάνει δηλαδή ο κάθε δάσκαλος ό,τι του καπνίσει μέσα στην τάξη, ζήτω που καήκαμε!

Ανεξάρτητα, τονίζω, από τις διαφωνίες που κι εγώ προσωπικά έχω με το εγχειρίδιο που πέρυσι μοιράστηκε στα σχολεία. Τις όποιες διαφωνίες μας υπάρχουν τα συλλογικά μας όργανα για να τις διατυπώσουμε και να τις προβάλουμε. Όχι όμως να τις κάνουμε πράξη μέσα στην αίθουσα. Ο δάσκαλος είναι "υπηρέτης" των εντολών της Πολιτείας την ώρα που βρίσκεται στην έδρα. Όχι εκφραστής των ατομικών του πεποιθήσεων. Και η Πολιτεία, ακόμη και δια του στόματος του νέου συμβούλου της περιοχής μου, που σήμερα επισκέφθηκε το σχολείο μου και φυσικά τον ρώτησα για το δέον γενέσθαι στο επίμαχο ζήτημα, ουδέν έχει ανακοινώσει σχετικά.

Βεβαίως, το ζήτημα δεν είναι μόνο η αυθαιρεσία που άρχισε να υποβόσκει. Το κύριο είναι να μας δοθούν επιτέλους οδηγίες για το πώς θα χειριστούμε την κατάσταση. Και όχι να πληροφορούμαστε από τα ΜΜΕ για την τύχη του βιβλίου ή για τις σκέψεις επαναφοράς του παλαιού βιβλίου. (Εφημερίδα Καθημερινή)

Όπως άξιο προβληματισμού είναι το ποια ποιότητα εκπαίδευσης επιδιώκουμε όταν ο δάσκαλος αρχίζει τη σχολική χρονιά και αγνοεί τα βιβλία που θα διδάξει. Πότε θα προλάβει να τα μελετήσει; Να εμπεδώσει τις απαιτήσεις και τη φιλοσοφία τους, να τα προσαρμόσει στο επίπεδο και τις απαιτήσεις της τάξης του; Να ετοιμάσει το διδακτικό υλικό που θα υποστηρίξει το μάθημα; Να υποβάλει απορίες στα σημεία που δεν κατανοεί ή διαπιστώνει πως υπάρχει πρόβλημα; Να συνδέσει την ύλη, όπως απαιτούν τα σύγχρονα δεδομένα, με τα άλλα μαθήματα; Να οργανώσει τις δραστηριότητες και τα προγράμματα που πρέπει να συμβαδίζουν με την ύλη που διδάσκεται;

Πότε επιτέλους θα αποβάλουμε την προχειρότητα και την αντίληψη να λύνουμε τα προβλήματα στο ποδάρι; Με πονά πολύ αυτή η κατάσταση ως εκπαιδευτικό, ως πολίτη και ως ελληνίδα. Γιατί ξέρω από τη θέση και την εμπειρία μου πως το νέο αίμα της πατρίδας μας είναι πολλά υποσχόμενο αλλά εμείς δυστυχώς ανίκανοι στεκόμαστε στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων των παιδιών μας. Και όχι μόνο δεν αναγνωρίζουμε τίμια απέναντι στα παιδιά τα μεγάλα μας λάθη στη διαπαιδαγώγηση και στη μόρφωσή τους, αλλά και τους ζητάμε στο τέλος τα ρέστα...

Δυστυχώς για μια ακόμη φορά φαντάζει δραματικά επίκαιρο και άλλο τόσο τραγικό το σύνθημα που πέρυσι φώναζαν τα παιδιά στους δρόμους της Αθήνας:

Έστω και αν εδώ δε μιλάμε για κλοπή. Το ίδιο δεν είναι το αποτέλεσμα; Γιατί εκείνοι που δε στέλνουν τα βιβλία στην ώρα τους, είναι οι ίδιοι που αύριο θα υπερασπίζονται τη βάση του 10 για να κόψουν το δρόμο των παιδιών μας για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Οι ίδιοι που θα λοιδορούν το επίπεδο του δημόσιου σχολείου και θα προβάλλουν ιδέες για αναθεωρήσεις του συντάγματος... Εμ, δε μας φταίει ούτε το σύνταγμα ούτε πολύ περισσότερο έχουν ευθύνες τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί τους. Το ψάρι, λέει ο σοφός λαός, από το κεφάλι βρωμάει. Και λέει ακόμη πως όταν φταίει το γομάρι, δε βαράμε το σαμάρι. Και δε βαράμε τα παιδιά όταν βγαίνουν στους δρόμους και μας φωνάζουν τα λάθη μας. Δεν τα βαράμε και δεν τα λέμε ταραξίες. Το κεφάλι μας το ξερό και μόνο πρέπει να πάρουμε φόρα και να χτυπήσουμε στον τοίχο. Γιατί ακόμα να βάλει μυαλό... Αλλά πού είναι το κεφάλι; Και η λογική; Και η αντρίκεια στάση; Οέο;

Αγνοούνται κι αυτά μαζί με την Ιστορία. Που μα την αλήθεια, δε θα μου φαινόταν καθόλου παράλογο, αν η ίδια η Ιστορία επαναστάτησε και αρνείται να παρουσιαστεί με όλα αυτά. Αρνείται έτσι να την κακοποιούν και να την ευνουχίζουν. Σήκωσε το μπαϊράκι της και πήρε τα βουνά. Γι' αυτό δεν τη βρίσκουν ούτε στο τυπογραφείο, ούτε πουθενά. Και επειδή πρόκειται για κείνη την ιστορία που μιλά για την ψηλότερη στιγμή του έθνους, για την αχώρητη σε νου ελληνική επανάσταση, ας τρέξουν να την προλάβουν όσο είναι καιρός και να τη φέρουν πίσω. Την Ιστορία. Όχι την παρωδία των συνωστισμών και των άλλων ευτράπελων. Την αληθινή Ιστορία του τόπου και του λαού. Γιατί αλλιώς, το βλέπω το μαντάτο να μας έρχεται πως έφτασε στο Κούγκι και στο Ζάλογγο, στα τειχιά του Μεσολογγιού και στην Αλαμάνα του Διάκου. Και ως γνήσια ελληνίδα έδωσε τη μόνη αξιοπρεπή λύση. Και μη ρωτάτε ποια... Οι έλληνες δε ρωτούν. Ξέρουν από γεννησιμιού τη λύση. Και από τον καιρό του Λεωνίδα. Οι έλληνες! Πού είναι όμως μωρέ οι έλληνες; Οέο;

Οέο! Σίγουρα δεν είναι ούτε σ' αυτή την άναρθρη κραυγή. Κι ας τη δανείστηκα μπας και ταρακουνήσω τα κοιμισμένα κύτταρα και το λήθαργο των ψυχών. Οέο καταντήσαμε! Και θέλουμε και ιστορία τρομάρα μας! Θέλουμε και να μας λένε έλληνες! Οέο και ωραίο! Όχι όμως για γέλια. Μόνο για κλάματα. Που κάποτε ήμασταν από τρανή γενιά που γράφει κι ο Λιαντίνης παραθέτοντας την ελεεινολόγηση του σύγχρονου ποιητή για ό,τι σήμερα είμαστε:

"Εμάς τους γύφτους άσε μας

Τους οικούντας εν τοις κοίλοις.

Τι δε νογάμε από γιορτή." *

Ούτε από ιστορία νογάμε, ούτε από τίποτα. Μόνο από "οέο" και κραυγές και άλλα ζουλοκαφρέικα. Μωρέ καλά έκανε η Ιστορία και εξαφανίστηκε! Καλά έκανε και έφυγε. Κι αν μάθουμε πως χάθηκε για πάντα, πάλι "καλά έκανε" θα πω. Τέτοιοι που είμαστε δε μας αξίζει να τη διδάσκουμε και δεν της αξίζει έτσι να την καταντάμε. Γι' αυτό και ως δασκάλα ουδεμία ανησυχία έχω δια το περιβόητο βιβλίο. Κι αφού και οδηγίες δεν έχουμε, θα κάνω αυτό που μου υπαγορεύει η συνείδησή μου. Και ο όρκος μου. Θα πάρω και θα διαβάζω στα ελληνόπουλα τον Ύμνο στη Λευτεριά. Από αρχή μέχρι τέλος. Μακάρι να μην έρθει φέτος η Ιστορία. Να βρει χρόνο να μιλήσει με τα παιδιά ο ποιητής. Να σπείρει στην ψυχή τους Ελλάδα. Βγαλμένη από κόκαλα. Και από σπαθιά. Και από αίμα. Και από λάμψη φλογώδη. Και από κλάιματα. Κι από θάνατο!!!

Και όχι από συνωστισμούς. Όχι από γλυκανάλατες ιστοριούλες. Αλλά από Ιστορία! Από γνώση δηλαδή. Γιατί ιστορία σημαίνει γνωρίζω εκ του οίδα. Όχι παραχαράζω. Όχι αποκρύπτω. Όχι αλλοιώνω. Αλλά λαλώ την αλήθεια! Αυτή τη μάγισσα και τη θεά που κοντράρεται αιώνια με το ψέμα και τη λήθη! Αλλιώς ιστορία δεν είναι. Είναι παραμύθια και μάλιστα της Χαλιμάς. Ούτε καν παραμύθι της γιαγιάς μας, ελληνικό και έξ-υπνο. Κι αν είναι τέτοιο παραμύθι τότε και αν πρέπει να ευχόμαστε να μην πατήσει στα σχολειά μας! Να πάει από κει που 'ρθε και ούτε να μας γράφει ούτε να καθίσουν να την ξαναγράψουν. Κυρίως όμως να σταματήσουν να μας γράφουν. Να γράφουν ένα ολόκληρο λαό που διαμαρτύρεται και να επιμένουν να μας μάθουν τα δικά τους φραγκολεβαντίνικα γράμματα.

Σε άλλα χρόνια και άλλες εποχές, αυτούς που έτσι βάρβαρα πρόσβαλαν την εθνική μνήμη, δε θα τους άφηναν ατιμώρητους. Θυμίζω εκείνη την ιστορία που διέσωσε η πένα του Ηρόδοτου, για το Φρύνιχο, το δραματικό ποιητή. Και που στο κάτω κάτω ο Φρύνιχος δεν είπε και ψέματα. Πίκρανε όμως τους πολίτες με όσα έγραψε. Τους έκανε να κλάψουν. Και τιμωρήθηκε γι' αυτό με πρόστιμο χιλίων δραχμών και απαγόρευση να ξαναπαιχτεί το έργο του. Το θέμα του; Η καταστροφή της Μιλήτου, που θύμισε στους Αθηναίους πως αυτές οι δυστυχίες ήταν και δικές τους. Έτσι διδάσκαμε μέχρι πρότινος στα ελληνόπουλα, με βάση τα προηγούμενα βιβλία Ιστορίας. Τώρα; Τι πρέπει τώρα να τους λέμε; Πως μια ιστορικός κατάφερε να ξεσηκώσει θύελλα με το βιβλίο της παρουσιάζοντας ως απλό συνωστισμό τη μεγαλύτερη καταστροφή που γνώρισε ο λαός μας και όμως ατάραχη συνέχισε να μας σερβίρει τις ιδέες της με ύφος περισπούδαστο και χωρίς ούτε μία συγνώμη; Και πως τόσους μήνες μετά κανείς δεν παίρνει την απόφαση να βάλει τέλος σ' αυτήν την Ιστορία; Ακόμη και σήμερα, λίγη ώρα πριν, στα τελεβίζια το μόνο που ακούσαμε από τα επίσημα χείλη, ήταν πως θα δοθεί σύντομα λύση. Ποια; Πότε; Άγνωστο. Οέο; Οέο!!! Και ουαί τοις Φαρισαίοις για να μιλήσουμε στη γλώσσα που ταιριάζει. Γιατί εμένα αυτό το "Οέο" αυτό μου θυμίζει. Και να με συμπαθάτε...

• * Ελύτη, Τα ετεροθαλή

• ΕΠΟΜΕΝΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Φέρτε το παλιό βιβλίο Ιστορίας. Οέο!