Το υπερκινητικό σύνδρομο και το σύνδρομο της ακηδίας



Έχετε υπόψη τι σημαίνει υπερκινητικό σύνδρομο; Καλύτερα να μην έχετε... Αν όμως είστε εκπαιδευτικοί φυσικά και θα πρέπει να το γνωρίζετε. Αλλιώς δε θα είστε εκπαιδευτικοί αλλά αλμπάνηδες. Τόσο απλά. Καλύτερος χαρακτηρισμός δεν υπάρχει.

Το ερώτημα λοιπόν είναι πόσοι είναι οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία μας και πόσοι οι αλμπάνηδες; Και μιλάμε για τα "κανονικά" σχολεία. Διότι οι σύγχρονες επιλογές της πολιτείας επιβάλλουν να μην απομονώνονται όσα παιδιά αντιμετωπίζουν ιδιαιτερότητες, τόσο για το δικό τους συμφέρον όσο και της κοινωνίας ολόκληρης.

Παλιότερα τα παιδιά που παρουσίαζαν οξυμένα προβλήματα συμπεριφοράς ή μάθησης, έπαιρναν το δρόμο για το ίδρυμα. Το "ειδικό σχολείο". Που παρά το όνομα φυσικά και στιγμάτιζε τους μικρούς τροφίμους του για όλη τους τη ζωή. Ειδικός μαθητής. Παιδί με ειδικές ανάγκες. Τρόποι εύσχημοι και πέρα για πέρα αποτυχημένοι να προστατεύσουν το παιδί από τα δευτερογενή συμπτώματα της πάθησης. Διότι αν τα πρωτογενή διαταράσσουν τη σχέση του παιδιού με το περιβάλλον, τα δευτερογενή το αποξενώνουν τελείως. Πάνω στα δικά του εγγενή προβλήματα προστίθενται και οι ρατσιστικές αντιδράσεις των "φυσιολογικών" προς κάθε τι το διαφορετικό. Και φυσικά αρχίζει η πίκρα να ποτίζει την καρδιά και να φυτρώνουν νέες "αντικοινωνικές" συμπεριφορές. Κι αν το "ειδικό παιδί" ουδεμία ευθύνη έχει για τα εγγενή του προβλήματα, για τα υπόλοιπα, εκείνα που παρουσιάζει ως αντίδραση στην απαξιωτική συμπεριφορά των άλλων, φυσικά και υπάρχει ευθύνη. Όχι όμως του παιδιού. Αλλά όλων των υπόλοιπων. Εκείνων που βαυκαλίζονται θεωρώντας εαυτούς "φυσιολογικούς".

Το υπερκινητικό σύνδρομο το συνάντησα πριν λίγα μόλις χρόνια... Ήταν τότε που μας ήρθε ένα πιτσιρίκι στο σχολειό και όλα έγιναν άνω κάτω. Συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων, ειδικοί να μπαίνουν και να βγαίνουν, οι γονείς του να καλούνται κάθε τρεις και λίγο για να απολογηθούν για τα κατορθώματα του μικρού. Η δασκάλα σε κατάσταση πανικού. Οι γονείς των άλλων παιδιών της τάξης έξαλλοι να απειλούν για αντίποινα. Χαμός.

Τότε δεν ήταν ακόμη δικός μου μαθητής. Έβλεπα από μακριά την κατάσταση και προσπαθούσα να καταλάβω. Στην αρχή ούτε καν που γνώριζα τι συμβαίνει με αυτό το παιδάκι. Άκουγα μόνο κάθε μέρα και νέα τρομακτικά γεγονότα και περιδεής παρακολουθούσα την κατάσταση.

Αργότερα ήρθαν έτσι τα πράγματα που ο μικρός βρέθηκε "στα χέρια μου". Και τώρα τι κάνουμε; Εδώ σε θέλω.

Οι πρώτες βδομάδες ήταν σκέτη κόλαση. Θυμάμαι ακόμη τη δαγκωνιά που έφαγα όταν έγινε η πρώτη εκδρομή εκείνης της χρονιάς. Τα σημάδια από τα δοντάκια του έμειναν μέρες στο χέρι μου να φωνάζουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο πως κάτι πρέπει να γίνει. Δεν μπορεί έτσι να κάθεσαι και να παρακολουθείς τα γεγονότα.

Βήμα πρώτο. Ενημέρωση από κάθε πηγή. Θεωρητική, νομικό πλαίσιο, συνάντηση με τους γονείς. Φυσικά λεπτομερής παρατήρηση του ίδιου του παιδιού.

Βήμα δεύτερο. Κινητοποίηση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών της πολιτείας. Εδώ στάθηκα αρκετά τυχερή. Πέτυχα μια ευαίσθητη για το αντικείμενό της Σύμβουλο που με ταχύτατες διαδικασίες οργάνωσε ένα καταπληκτικό σεμινάριο με θέμα το περίφημο σύνδρομο. Εκεί έμαθα επιτέλους τι ακριβώς συμβαίνει στο μαθητή μου. Αλλά κυρίως έμαθα και το πώς μπορώ να του φανώ χρήσιμη. Τι και πώς πρέπει να κάνει ο εκπαιδευτικός ενός παιδιού που αντιμετωπίζει υπερκινητικό σύνδρομο ή αλλιώς σύνδρομο ΔΕΠ-Υ, δηλαδή:

διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα

Αυτός είναι ο πλήρης όρος και ταυτόχρονα περιγράφει την πλήρη κατάσταση που συνήθως παρουσιάζει ένα υπερκινητικό παιδί.

Το πιο βασικό πράγμα που έμαθα σε εκείνο το σεμινάριο ήταν η αιτιολογία εμφάνισης τέτοιων συμπτωμάτων. Το ΔΕΠ-Υ είναι μια σοβαρή πάθηση. Όχι απλά μια κατάσταση άτακτης συμπεριφοράς. Αντιγράφω το παρακάτω με τα λόγια των ειδικών:

ΠΗΓΗ ΚΔΑΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ


3) Αίτια


Γιατί τι πήγε στραβά; Είναι η πρώτη ερώτηση των γονιών όταν μαθαίνουν ότι το παιδί τους έχει Υ.Σ. Είναι μάταιο όμως να ψάχνουν για τα αίτια.

Παλιότερα το Υ.Σ. λεγόταν υπερκίνηση και αποδιδόταν σε ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία. Σήμερα οι ειδικοί της υγείας δεν μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια τι προκαλεί το Υ.Σ. Εξάλλου το σημαντικό για το σχολείο (αλλά και για την οικογένεια) είναι να βρει τρόπους και δρόμους να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα το πρόβλημα.

Ερευνητές από την πλευρά τους προσπαθούν να βρουν τα αίτια στα πλαίσια μιας προσπάθειας για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση. Έχουν βρει πολλές ενδείξεις ότι δεν προέρχεται από το περιβάλλον αλλά από βιολογικούς παράγοντες. Η Jacquelyn J. Gillis από το πανεπιστήμιο του Κολοράντο ακόμη και ο Helene Gjone και Jon M. Sundet από το πανεπιστήμιο του Όσλο πραγματοποίησαν έρευνες σε μονοζυγώτες και ετεροζυγώτες διδύμους. Από την έρευνα φάνηκε πως η κληρονομικότητα του Υ.Σ. αγγίζει το 80%. Επιπλέον έχει βρεθεί ότι τα παιδιά που έχουν πατέρα με Υ.Σ. έχουν πάνω από 50% πιθανότητες να αναπτύξουν κι εκείνα τη διαταραχή.

Από ένα οικογενειακό περιβάλλον είναι εύκολο να προκύψει παιδί με Υ.Σ. Το αντίθετο δεν μπορεί να συμβαίνει δηλ. όλα τα παιδιά με Υ.Σ. δεν προέρχονται κατ΄ ανάγκη από ένα διαταραγμένο περιβάλλον.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι το Υ.Σ. δεν προέρχεται από

Παρακολούθηση ΤV για πολλές ώρες
Τροφικές αλλεργίες
Παραπανίσια ζάχαρη
Φτωχό οικογενειακό περιβάλλον
Φτωχού επιπέδου σχολεία

Επίσης φαίνεται πως ενοχοποιούνται τα ναρκωτικά αφού επηρεάζουν την ομαλή ανάπτυξη των εγκεφαλικών κυττάρων, οι διαταραγμένες σχέσεις των γονιών και του παιδιού, αλλά και οι τοξίνες του περιβάλλοντος όπως π.χ. ο μόλυβδος αφού και αυτές μπορούν να αναστατώσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη του εγκεφάλου.

Ερευνητές σήμερα στην Αμερική βρίσκονται στα χνάρια του γονιδίου που ενοχοποιείται για τη μεταφορά του Υ.Σ. σε μικρό αριθμό οικογενειών με γενετική διαταραχή θυρεοειδούς.




Αξίζει επίσης να προσέξει κανείς και όσα αναφέρονται στο παρακάτω κείμενο: ΠΗΓΗ http://www.dismathis.gr/arthra/yp1.pdf





Ακόμη και ένας που δε διαθέτει παιδαγωγικές γνώσεις, μέσα από τα κείμενα αυτά αντιλαμβάνεται ότι τα παιδιά που παρουσιάζουν ένα τέτοιο σύνδρομο δεν έχουν ούτε ευθύνη ούτε και μπορούν να ελέγξουν τα συμπώματα που παρουσιάζουν. Ή, να το πω και αλλιώς, αν είναι παιδαγωγός και παρά τα πορίσματα των ειδικών τα βάζει με ένα τέτοιο παιδί δεν είναι μόνο αλμπάνης αλλά και ένας Παλιάνθρωπος με όλη τη σημασία του όρου.

Κι αν εγώ κάθομαι και τα λέω όλα τούτα... είναι δυστυχώς γιατί περισσεύουν οι αλμπάνηδες και οι Παλιάνθρωποι. Κι ακόμη γιατί ξεχειλίζει η πίκρα και η οργή να χτίζει με χίλιους κόπους λιθαράκι το λιθαράκι στις ψυχές τέτοιων παιδιών και να έρχεται ο χι και ο ψι... και να δίνουν μία κλοτσιά και να τα γκρεμίζουν όλα.

Ξέρετε ποιο είναι το μυστρί για τέτοια χτισίματα; Η αγάπη και η αποδοχή και η ενθάρρυνση. Να κάνεις το παιδί να νιώσει αποδεκτό... Να βρεις τον τρόπο να προβάλεις και τα θετικά του στοιχεία. Γιατί, να το ξέρετε και τούτο, άνθρωπος χωρίς θετικά στοιχεία δεν υπάρχει. Μπορεί σε τέτοια παιδιά να είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσεις, να χρειάζεται μεγάλος αγώνας, αλλά αν το προσπαθήσεις θα τα βρεις. Η ικανοποίηση είναι τότε τεράστια όχι μόνο για το παιδί αλλά και για τον παιδαγωγό. Κάθεσαι και καμαρώνεις για το έργο σου όπως ο γλύπτης το άγαλμά του. Το καμαρώνεις και αίφνης αρπάζει ο άλλος την κοτρόνα και την εκσφενδονίζει. Και μένεις ενεός μπρος στα θρύψαλα. Έτσι ακριβώς είμαι κι εγώ τώρα.

Μου λένε μη μιλάς. Μην το πας πιο πέρα το ζήτημα. Θα θεωρηθεί αντισυναδελφική συμπεριφορά. Φαίνεται στις μέρες μας είναι αυτή το μεγάλο κακό και όχι η αντιπαιδαγωγική...

Τι να πω; Λέω μόνο πως είναι απείρως πιο εύκολο να παλεύεις ακόμη και με το πιο βαρύ υπερκινητικό σύνδρομο παρά με το σύνδρομο της ακηδίας και του ωχαδερφισμού. Και που πανάθεμά το έχει λάβει μορφή επιδημίας στις μέρες μας...

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΤΟΥ HOMA EDUCANDUS

2 σχόλια:

Αφιέρωμα στην Κατερίνα μας