Ο τίτλος της ανάρτησης είναι "κλεμμένος" από το προηγούμενο θέμα που ανεβάσαμε στο ιστολόγιο:
και πού όπως είδαμε διαβάστηκε από αρκετούς και πήρε και καλές κριτικές. Κι αυτό μας χαροποιεί γιατί το εκλαμβάνουμε ως ενδιαφέρον για τα γλωσσικά ζητήματα, παρήγορο γεγονός μπρος στα προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα την ελληνική γλώσσα.
Βρίσκουμε λοιπόν ως ιστολόγιο αφορμή να ανεβάσουμε και ένα ακόμη σχετικό θέμα και με αφορμή πάντα όσα έγραψε στο άρθρο της η κ. Χρυσού. Συγκεκριμένα για τις γενιές που γαλουχήθηκαν, όπως λέει η συναδέλφισσα, με τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη. Ας κάνουμε λοιπόν μια μικρή ιστορική αναδρομή:
Και πρώτα πρώτα να ξεκαθαρίσουμε πως δεν ισχύουν οι υποψίες της κ. Χρυσού για την κ. Διαμαντοπούλου ως προς την καινούργια Γραμματική του Δημοτικού. Η πρώην υπουργός επίσημα έχει εκφραστεί για την είσοδο της Αγγλικής και ναι, έκανε ό,τι μπορούσε για να διδάσκεται η Αγγλική από την πρώτη δημοτικού στα νέου τύπου σχολεία που δημιούργησε, κάτι που πράγματι απειλεί τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Η καινούργια Γραμματική όμως δε γράφτηκε κατ' εντολή της Διαμαντοπούλου αλλά με τη μέριμνα επιτροπών που είχαν εργαστεί πάνω στο βιβλίο επί σειρά ετών και σίγουρα πολύ πριν γίνει υπουργός παιδείας η Διαμαντοπούλου.
Ποια όμως ήταν η αμέσως προηγούμενη Γραμματική του Δημοτικού Σχολείου; Ήταν η γραμματική του Τριανταφυλλίδη, όπως αφήνει να εννοηθεί η κ. Χρυσού; Όχι βέβαια! Ήταν η γραμματική του αείμνηστου πλέον Χρίστου Τσολάκη! Που τον χάσαμε πρόσφατα και το άρθρο της κ. Χρυσού με όσα ανιστόρητα λέγει προσβάλλει και τη μνήμη του. Τον αγνοεί και τον διαγράφει ως μη όφειλε σαν εκπαιδευτικός που έχει διδάξει - υποθέτω - το βιβλίο του. Γιατί το βιβλίο του Τσολάκη ήταν πολλά χρόνια στα χέρια μαθητών και δασκάλων του δημοτικού. Τουλάχιστον στο αντίτυπο που κρατώ στα χέρια μου αναφέρεται: Έκδοση ΙΓ΄ 1997!!!
Και όμως η κ. Χρυσού στο άρθρο της διατείνεται πως:
Με μεγάλη μας έκπληξη διαπιστώσαμε πως πρόσφατα (Νοέμβριος 2011) διανεμήθηκε προς διδασκαλία, στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας ένα καινούργιο βιβλίο γραμματικής, για την Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη, αντικαθιστώντας την μέχρι τώρα ισχύουσα γραμματική του Μανώλη Τριανταφυλλίδη, η οποία εδιδάσκετο πλέον των 30 χρόνων.
Και παρακάτω υποστηρίζει επίσης:
Με την προγενέστερη Γραμματική του Μαν. Τριανταφυλλίδη, γαλουχήθηκαν γενιές Ελλήνων, που μάθανε να ομιλούνε την Ελληνική Γλώσσα. Αλλά και αλλοδαποί που γεννήθηκαν, έζησαν και σπούδασαν σε ελληνικά σχολεία, και πέτυχαν στα ελληνικά πανεπιστήμια είχαν γαλουχηθεί με την ίδια γραμματική χωρίς να δυσκολευτούν!...
Οι αλλοδαποί λοιπόν! Γαλουχήθηκαν και αυτοί με τη γραμματική του Τριανταφυλλίδη! Και μπήκαν απρόσκοπτα και στα πανεπιστήμια! Δεν ξέρω για ποιους αλλοδαπούς μιλά η κ. Χρυσού, σίγουρα όχι για εκείνους που κατέκλυσαν την Ελλάδα μετά το 1990. Γιατί αυτοί δε διδάχτηκαν - στο δημοτικό τουλάχιστον - τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη αλλά του Τσολάκη! Αναφέρεται άραγε στους μετρημένους στα δάχτυλα αλλοδαπούς μαθητές πριν από το 1990; Πάντως οι άλλοι μαθητές, οι Έλληνες, έχουν δυστυχώς να λένε για τις εποχές αυτές:
Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που γνωρίσαμε για πρώτη φορά τον καθηγητή μας Χρίστο Τσολάκη. Μέχρι τότε τον ξέραμε μόνο μέσα από τα βιβλία της γραμματικής που με τόσο άψυχο τρόπο διδασκόμασταν τα χρόνια εκείνα στα σχολεία. Κι ύστερα ήρθε η πραγματική γραμματική, το αληθινό συντακτικό, η επιστήμη της γλωσσολογίας. Αλήθεια πόσο διαφορετικά μας φάνηκαν όλα μονομιάς! Έμοιαζε σαν όλα αυτά τα χρόνια της σχολικής ανεμελιάς μας να μην είχαμε δει τη γραμματική, να μην είχαμε καταλάβει τι ακριβώς είναι το συντακτικό. Κι έφτανε λοιπόν ένας άνθρωπος, ένας ακάματος εργάτης του λόγου και του νου για να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε την ελληνική γλώσσα, να την καταλαβαίνουμε, να την αγαπάμε…
Αυτά μολογούν οι παλιοί μας μαθητές και πλέον συνάδελφοί μας, αφού πρόκειται για αποφοίτους του ΠΤΔΕ του ΑΠΘ... Πως τη Γραμματική ήταν σαν να μην την είχαν δει! Και πώς να τη δουν; Όταν κοτζάμ δάσκαλοι δεν ξέρουν καν ποια Γραμματική διδάσκουν. Κι εννοώ ποιου συγγραφέα και όχι με τον τρόπο που το θέτει η προηγούμενη ανάρτηση του ιστολογίου:
Κυρία Χρυσού, εσείς ποια γραμματική εφαρμόζετε; (απάντηση στη συνάδελφο που ανακάλυψε ότι καταργήθηκαν τα φωνήεντα)
Και για την αποκατάσταση της αλήθειας σημειώνω ότι το κλασικό βιβλίο Γραμματικής του Τριανταφυλλίδη έχει αρχική έκδοση στα 1941 από τον ΟΕΣΒ, προσωπικά έχω την επίσημη ανατύπωσή του στα 1988 από το ΑΠΘ και το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών και το Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Εκεί και διαβάζω πως στα 1976 χρειάστηκε αναπροσαρμογή αυτής της Γραμματικής λόγω της γλωσσικής μεταρρύθμισης που έγινε τότε και που επέβαλε απλοποιήσεις στη γλώσσα αλλά και νέους κανόνες
Να προσθέσω επίσης πως όταν ολοκληρώθηκε η εκτύπωση της Γραμματικής του Τριανταφυλλίδη, Ιούνιο του 1941, η Ελλάδα ήταν πλέον σκλαβωμένη κι έτσι δεν έγινε ποτέ επίσημο σχολικό βιβλίο.
Στα 1949 ο ίδιος ο Τριανταφυλλίδης προχώρησε στη δημοσίευση της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του που και αυτή έμεινε εκτός σχολικής χρήσης για πολλά χρόνια και συγκεκριμένα μέχρι την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964 που την καθιέρωσε η τότε κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου ( με πρωτεργάτη τον εξαίρετο Ευάγγελο Παπανούτσο) και για εκπαιδευτικούς και για μαθητές. Να υπογραμμίσω εδώ ότι ο ίδιος ο Τριανταφυλλίδης δε ζούσε πια για να χαρεί την πρώτη χρήση της Γραμματικής του στα σχολεία - πέθανε στα 1959.
Το 1965 προχώρησαν σε έκδοση μιας ακόμη μικρότερης Γραμματικής του Τριανταφυλλίδη και που ίσχυσε μέχρι την επιβολή της χούντας αλλά και κυκλοφόρησε πάλι φωτοτυπημένη με τη μεταπολίτευση, καλοκαίρι του 1974.
Το 1975 έχουμε νέα έκδοση και μάλιστα με βελτιώσεις (μη μας ξενίζει αυτό, η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός και άρα και η γραμματική της πρέπει διαρκώς να αλλάζει για να συντονίζεται με τη γλώσσα).
Και στα 1976 είχαμε αναπροσαρμογή της γραμματικής του Τριανταφυλλίδη εξαιτίας της γλωσσικής μεταρρύθμισης και την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος λίγο αργότερα (1982) από την κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου. Έτσι σε αντίτυπο της μικρής νεοελληνικής γραμματικής του Τριανταφυλλίδη που έχω στη βιβλιοθήκη μου, με χρονολογία έκδοσης 1985, διαβάζω για τις νέες αναπροσαρμογές του βιβλίου αλλά και το εξής σημαντικό στο εξώφυλλο:
Βοήθημα για το δάσκαλο
Κι εξηγώ πως την περίοδο αυτή το ΠΑΣΟΚ είχε απαγορεύσει τη γραμματική στο δημοτικό σχολείο! Την περίοδο αυτή που την πρόλαβα κι εγώ ως δασκάλα δε δίναμε βιβλίο γραμματικής στα παιδιά αλλά και έπρεπε να αποφεύγουμε να τους λέμε κανόνες γραμματικής. Πάλι καλά που έδιναν σε μας τους δασκάλους το Βοήθημα και που ήταν στην ουσία το βιβλίο που διδασκόταν στο Γυμνάσιο.
Πέρασαν χρόνια για να υποχωρήσουν οι ακραίες απόψεις του ΠΑΣΟΚ για τη γραμματική και τη γλώσσα και με τους γονείς να κοιμούνται στην ευωχία του μαζί σου Αντρέα για μια Ελλάδα νέα και του Τσοβόλα δώσ' τα όλα. Ποιος νοιάστηκε τότε για τη γλώσσα;
Αργότερα λοιπόν προέκυψε η ανάγκη να δώσουμε βιβλίο γραμματικής στα μεγάλα παιδιά του δημοτικού, όταν διαπιστώθηκε η ολέθρια επίπτωση του εξοβελισμού της, και κυκλοφόρησε η γραμματική του Τσολάκη, γραμμένη με βάση τη γραμματική του Τριανταφυλλίδη αλλά πλέον χωρίς το όνομα του Τριανταφυλλίδη ούτε στο εξώφυλλο: http://books.vres.gr/book.php?book_id=105432 ούτε και σε κανένα άλλο σημείο του βιβλίου!
Αυτή τη γραμματική, του Τσολάκη, διδάσκαμε στα παιδιά του δημοτικού μέχρι που μας προέκυψε η καινούργια γραμματική.
Κι απορώ πώς η κ. Χρυσού ισχυρίζεται ότι διδασκόταν η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη για 30 χρόνια! Και γαλουχήθηκαν γενιές Ελλήνων και μάλιστα και γενιές αλλοδαπών!
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν (και που προέρχονται από το εξαίρετο βιβλίου του Θ. Καρζή με τίτλο ΤΑ ΣΩΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ - εκδόσεις Φιλιππότη, 1986) η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη διδάχτηκε για πρώτη φορά στα σχολεία μας από το 1964 και μέχρι την επιβολή της χούντας, δηλαδή στα 1967. Χρόνια τρία.
Και συνέχισε να διδάσκεται ως εγχειρίδιο από τη μεταπολίτευση (1974) και μέχρι την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και τις μεταρρυθμίσεις που έκανε. Κάπου δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Περίπου δηλαδή μια δεκαετία ακόμη. Δεκαετία που η Γραμματική λεγόταν του Τριανταφυλλίδη αλλά είχε υποστεί πλήθος αναπροσαρμογών από το 1975 και μετά...
Κατόπιν εγχειρίδιο Γραμματικής κρατούσε μόνο ο δάσκαλος, του Τριανταφυλλίδη τη μικρή Γραμματική, και μάλιστα σε αναπροσαρμογή αφού πλέον είχε τεθεί σε ισχύ το μονοτονικό. Την αναπροσαρμογή αυτή, όπως διαβάζω στο αντίτυπο που διαθέτω ( έκδοση Β', 1985) έγινε από Ομάδα Εργασίας του Κέντρου Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμόρφωσης (ΚΕΜΕ), με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Καρανικόλα και συμμετέχοντα στα μέλη και τον Χρίστο Τσολάκη.
Τις προτάσεις αυτής της ομάδας εργασίας τις μελέτησε και έδωσε λύσεις, μια ειδική επιτροπή με πρόεδρο το Μ. Στασινόπουλο, πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας και ακαδημαϊκό και μέλη τον Αλ. Καρανικόλα, πρόεδρο του ΚΕΜΕ, Εμ. Κριαρά, Λ. Πολίτη και Αγ. Τσοπανάκη, ομότιμους καθηγητές Πανεπιστημίου και Π. Χάρη, αντιπρόεδρο της Ακαδημίας.
Η Γραμματική αυτή ξαναλέω ότι δε δινόταν στους μαθητές του Δημοτικού. Δινόταν στους μαθητές του Γυμνασίου και στους δασκάλους του Δημοτικού ως βοήθημα. Γραμματική που λεγόταν του Τριανταφυλλίδη αλλά με τον Τριανταφυλλίδη νεκρό από δεκαετίες και με τόσες αναπροσαρμογές που καταχρηστικά και λόγω φόρου τιμής έφερε τον τίτλο του Τριανταφυλλίδη!
Πάντως στα 1988 το ΑΠΘ και το ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη έκαναν επανέκδοση της μεγάλης Γραμματικής του Τριανταφυλλίδη, βασισμένη στην έκδοση του 1941 από τον ίδιο τον Τριανταφυλλίδη αλλά και με τις αναγκαίες διορθώσεις εξαιτίας της γλωσσικής μεταρρύθμισης του 1976. Μάλιστα ο τόμος αυτός έφερε και επίμετρο στο οποίο, όπως αναφερόταν στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, σημειώνονταν "οι διαφορές και οι αποκλίσεις της νέας σχολικής Γραμματικής του ΟΕΔΒ από τη Μεγάλη Γραμματική." Με λίγα λόγια αυτό σημαίνει πως στα 1988 η σχολική Γραμματική διέφερε από τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη!
Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε στα Δημοτικά Σχολεία η Γραμματική του Τσολάκη. Κι αυτή διδασκόταν μέχρι και τη σχολική χρονιά 2010 - 2011. Δηλαδή μέχρι να αντικατασταθεί από την καινούργια Γραμματική των Ειρήνη Φιλιππάκη – Warburton, Μιχάλη Γεωργιαφέντη, Γεώργιου Κοτζόγλου και Μαργαρίτα Λουκά.
Εν κατακλείδι. Ούτε προγενέστερη Γραμματική αυτού του καινούργιου βιβλίου υπήρξε η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη, προγενέστερο βιβλίο ήταν του Χρίστου Τσολάκη, ούτε και γαλουχήθηκαν γενιές Ελλήνων (ή και αλλοδαπών) επί τριάντα και πλέον χρόνια!
Και τουλάχιστον δεν ξέρουμε Γραμματική (και πώς να την ξέρουμε με τόσες αλλαγές;) αλλά ας έχουμε μια ιδέα για την ιστορία των σχολικών εγχειριδίων Γραμματικής. Και με αφορμή τον πρόσφατο χαμό του Δασκάλου Χρίστου Τσολάκη, που επί σειρά ετών η δική του Γραμματική μας συντρόφευε στις τάξεις που διδάσκαμε. Και τη δική του Γραμματική και όχι του Τριανταφυλλίδη δίναμε στους μαθητές μας. Μη γράφουμε λοιπόν ανακρίβειες και μας καθιστούν τελείως γελοίους στα μάτια αυτών των παιδιών. Και σημειώνω ότι είμαι στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από το Φλεβάρη του 1985. Και ουδέποτε στο διάστημα αυτό μοίρασα σε παιδιά Γραμματική του Τριανταφυλλίδη. Μπορεί να την είχα εγώ ως βοήθημα και δη πολύτιμο, άλλο όμως αυτό και άλλο να λέμε πως γαλουχήθηκαν τα τελευταία τριάντα χρόνια τα Ελληνόπουλα με τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη!
Στην πραγματικότητα λοιπόν με την αυθεντική Γραμματική του Τριανταφυλλίδη γαλουχήθηκαν οι μαθητές για μόλις 4 σχολικές χρονιές, από το 1964 μέχρι το 1967 και από το 1974 μέχρι το 1975. Από κει και μετά άρχισαν οι αναπροσαρμογές και οι διορθώσεις και οι βελτιώσεις... και απόντος του ίδιου του Τριανταφυλλίδη.
